Tom Kramer
ျပည္သူလူထု၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ေဘးကင္းလံုျခံဳေရးအတြက္ COVID-19 ကူးစက္ေရာဂါမွ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ အခ်ဳပ္ခန္းမ်ားအတြင္း ကပ္ေရာဂါျပန္႔ပြားမွဳ ၾကိဳတင္တားဆီးေရးစီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို အရွိန္ျမွင့္ေဖာ္ေဆာင္ရန္ အေရးတၾကီး လိုအပ္လာျခင္း။
ကမာၻအႏွံ႔တြင္ COVID-19 ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ေသဆံုးသူဦးေရ ၇၀,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိလာခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားအေနျဖင့္လည္း အဆိုးဆံုးအေျခအေနႏွင့္ ၾကံဳေတြ႕လာပါက ရင္ဆိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မွဳမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္သည္။ ၂၀၂၀ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၆ ရက္ ေန႔အထိ ေရာဂါပိုးစမ္းသပ္ေတြ႔ရွိသူ (၂၁) ေယာက္သာရွိသျဖင့္ ျပည္တြင္း၌ အတည္ျပဳေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရသူဦးေရ နည္းပါးေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း အျခားအေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ထိုင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတို႔တြင္ ကူးစက္ခံရသူမ်ားမွာ ေထာင္ဂဏန္းအထိ ရွိလာျပီျဖစ္သည္။
Tom Kramer
ထိန္းသိမ္းခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံရသည့္ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္နိုင္ေျခရွိေသာ အႏၱရာယ္မွာ အလြန္ပင္ၾကီးမားသည္။ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ (WHO)က အက်ဥ္းသားမ်ားသည္ သာမန္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ႏွိဳင္းစာလွ်င္ တီဘီေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရႏိုင္ေျခ အဆတစ္ရာ ပိုမိုျမင့္မားသည့္အျပင္ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈ၊ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီ (HIV) ႏွင့္ အသည္းေရာင္အသားဝါေရာဂါမ်ား၏ ဒဏ္ကိုပါ အခ်ိဳးမမွ်မတ ခံစားေနၾကရသည္ဟု သံုးသပ္ထားသည္။ လတ္တေလာ အလ်င္အျမန္ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည့္ COVID-19 ေၾကာင့္ အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ အခ်ဳပ္စခန္းမ်ားတြင္ ရုတ္တရက္ ကပ္ေရာဂါပိုးျပန္႔ပြားလာႏိုင္ေျခရွိျပီး စိုးရိမ္ဖြယ္ က်န္းမာေရးအႏၱရာယ္မ်ား ေပၚေပါက္လာႏိုင္ေၾကာင္းကိုလည္း WHO မွ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးရိွ အစိုးရမ်ားအား သတိေပးခဲ့သည္။ ထိုအႀကံျပဳခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာႏို္င္ငံအတြက္လည္း အထူးတလည္ သက္ဆိုင္မႈရွိသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားသည္ ၄င္းတို႔၏ အျမင့္ဆံုးဝင္ဆန္႔ႏိုင္အားထက္ ပ်မ္းမွ်ျခင္းအားျဖင့္ ၁၄၀ ရာခိုင္ႏွဳန္း ေက်ာ္ လက္ခံထားရသည့္အတြက္ ေထာင္တြင္း လူဦးေရ သိပ္သည္းျပည့္လ်ွံမွဳကို ဆိုးရြားစြာၾကံဳေတြ႕ေနရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားအတြင္း COVID-19 ကပ္ေရာဂါကူးစက္ျပန္႔ပြားလာႏိုင္သည့္ အလားအလာသည္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ အက်ဥ္းသားမ်ား၊ အက်ဥ္းေထာင္ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာမိသားစုေပါင္းမ်ားစြာကို တိုက္ရိုက္ျခိမ္းေျခာက္မွဳမ်ား ရွိလာႏိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ အနီးပတ္ဝန္းက်င္ရပ္ရြာမ်ားသို႔ပါ လွ်ံထြက္ကူးစက္မႈမ်ား ျဖစ္ ေပၚလာႏိုင္သည္။ အက်ဥ္းသားမ်ားအၾကား ေရာဂါကူးစက္ခံရႏိုင္ေျခ ျမင့္မားလာသည္ႏွင့္အမွ် အက်ဥ္းေထာင္မ်ားအတြင္း တင္းမာမႈမ်ား၊ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈႏွင့္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ က်ိဳးေပါက္မႈမ်ားဆီသို႔ အလ်င္အျမန္ ဦးတည္သြားႏိုင္သည္။
ယခုလအေစာပိုင္း၌ အီတလီ၊ ကိုလံဘီယာႏွင့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားအတြင္း COVID-19 ကူးစက္ခံရ မည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔မႈ ႀကီးထြားလာျခင္းေၾကာင့္ ေထာင္တြင္းဆူပူအံုၾကြမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ၿပီးေနာက္ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေသဆံုးမႈမ်ား၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈမ်ားႏွင့္ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္မႈမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့ သည္။ အက်ဥ္းေထာင္လူဦးေရျပည့္က်ပ္ေပါက္ကြဲမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ႏွင့္ အခ်ဳပ္စခန္းမ်ားအတြင္း COVID-19 ကပ္ေရာဂါကူးစက္ျပန္႔ပြားမႈကို ကာကြယ္တားဆီးရန္ ရည္ရြယ္ေသာ မႀကံဳစဖူးထူးကဲသည့္ အေရြ႕တစ္ခုအျဖစ္ ၾသစေၾတးလ်၊ အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္၊ ၿဗိတိန္၊ အိုင္ယာလန္၊ အီရန္၊ ဘာရိန္း၊ အာဖဂန္နစၥတန္၊ အိႏိၵယႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံမ်ားက ျပည္သူလူထု လံုျခံဳေရးအတြက္ အႏၱရာယ္အနည္းဆံုးျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္၍ အက်ဥ္းသားဦးေရ အေျမာက္အမ်ားကို ျပစ္ဒဏ္မေစ့မီ ႀကိဳတင္လႊတ္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ အက်ဥ္းဦးစီးအာဏာပိုင္မ်ားသည္လည္း ေထာင္ဝင္စာလာေတြ႔သူမ်ားအတြက္ လက္ေဆးဆပ္ျပာ ႏွင့္ ေဘစင္မ်ားထားရွိေပးျခင္းစသည့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စတင္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။ ထို႔အျပင္ ေရာဂါကူးစက္ျပန္႔ပြားမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးကိရိယာမ်ားကိုလည္း ဝယ္ယူေနျပီျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္တစ္ျပိဳင္နက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရ၊ သက္ဆိုင္ရာ၀န္ၾကီးဌာနမ်ား၊ တာ၀န္ရွိအာဏာပိုင္မ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ အခ်ဳပ္ေထာင္မ်ား၌ COVID-19 ကပ္ေရာဂါ ကူးစက္ျပန္႔ပြားမႈကို ကာကြယ္တားဆီးရန္ႏွင့္ ေလွ်ာ့့ခ်နိုင္ရန္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ျပည့္စံုသည့္ အစီအစဥ္တစ္ရပ္ ေရးဆြဲေဖာ္ေဆာင္သြားရန္ အေရးတႀကီးလိုအပ္လာၿပီျဖစ္သည္။ ဤေနရာ၌ အက်ဥ္း ေထာင္မ်ားသာမက ရဲဘက္စခန္းမ်ား၊ ရဲအခ်ဳပ္မ်ား၊ လူငယ္ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမ်ား၊ မူးယစ္ေဆးစြဲကုသေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစခန္းမ်ားအပါအဝင္ ပဋိပကၡဒဏ္သင့္ နယ္ေျမ ေဒသမ်ားရွိ အလားတူစခန္းမ်ားပါ အက်ံဳး၀င္ေၾကာင္းကိုလည္း ရည္ညႊန္းအပ္ပါသည္။
ယခုလအေစာပိုင္း၌ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း(AAPP)က COVID-19 ကာကြယ္တားဆီးေရး လုပ္ငန္းတစ္ရပ္အျဖစ္ သတ္မွတ္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈရွိသည့္ အက်ဥ္းသားမ်ားကို တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင္ျ့ပဳရန္ ေမတၱာရပ္ခံေတာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။ ယခုပူးတြဲေမတၱာရပ္ခံခ်က္၌ လက္မွတ္ေရးထိုးၾကေသာအဖြဲ႔မ်ားအေနျဖင့္ AAPP၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို သေဘာတူေထာက္ခံပါသည္။ အဓိကအႀကံျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္သင့္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို ေအာက္တြင္ ဆက္လက္အဆို ျပဳထားပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းအခ်က္မ်ားမွာ အက်ဥ္းေထာင္အတြင္း ေရာဂါပိုးကူးစက္ျပန္႔ပြားျခင္းကို တားဆီးရန္ လံုး၀ျပီးျပည့္စံုသည္ဟု မဆိုလိုပါ။
Si deseas apoyar nuestro trabajo, considera realizar una donación. Nos comprometemos a que nuestra valiosa investigación esté accesible sin costo, pero para eso necesitamos de tu ayuda. Si todas las personas que leen nuestro contenido realizan una donación de tan solo €12 podremos apoyar nuestro trabajo durante tres años.
