Ideas into movement
Boost TNI's work
50 years. Hundreds of social struggles. Countless ideas turned into movement.
Support us as we celebrate our 50th anniversary in 2024.
အႏွစ္ခ်ဳပ္
ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးသည္ စိုက္ကြက္တစ္ခုကို ေနာက္တစ္ႀကိမ္ျပန္လည္မစိုက္ပ်ိဳးမီ သစ္ေတာ သစ္ပင္မ်ား ျပန္လည္ေပါက္ေရာက္ရွင္သန္ႏိုင္မည့္ ကာလအပိုင္းအျခားတစ္ခုအထိ အနားေပးသည့္စနစ္မ်ိဳးျဖင့္ ရာသီအလိုက္သီးႏွံမ်ားကို ေရာေႏွာစိုက္ပ်ိဳးသည့္ သီးႏွံ-သစ္ေတာေရာေႏွာစိုက္ပ်ိဳးမႈ ပံုစံတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။
ဤစိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္သည္ ကမာၻတစ္လႊား တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရပန္းစားတဲ့ စနစ္တစ္ခုျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လက္လုပ္လက္စား ေက်းလက္ေနလူထုလူတန္းစား သန္းေပါင္းမ်ားစြာသည္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ ယာစနစ္ကို ပင္မအသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းတစ္ရပ္အေနျဖင့္ မ်ိဳးဆက္တစ္ဆက္ၿပီးတစ္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းက်င့္သံုးလာခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ယေန႔အခ်ိန္ထိလည္း ႏိုင္ငံတစ္နံတစ္လ်ားရွိ ရပ္ရြာအသိုက္အ၀န္းႏွင့္ အိမ္ေထာင္မိသားစုေပါင္းမ်ားစြာ၏ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရးကို ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ေပးေနဆဲျဖစ္သလို ေတာင္သူေတြကိုယ္၌လည္း ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္တစ္ရပ္အျဖစ္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းတန္ဖိုးထားေနၾကဆဲျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ၁၉ ရာစုအေစာပိုင္းမွစ၍ ႏိုင္ငံအစိုးရအေျမာက္အမ်ားက ၎တို႔လိုလားႏွစ္ျခိဳက္သည့္ အတည္ တက်စိုက္ပ်ိဳးေရးပံုစံထက္ သိမ္ႏုပ္သည့္ စနစ္တစ္ရပ္လို စတင္ရႈျမင္လာခဲ့သည္။ ထိုအျမင္သေဘာထားမ်ိဳးျဖင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစနစ္ကို္ ဆိုးရြားလြန္းသျဖင့္ အျမစ္ျပဳတ္ေျမလွန္ဖယ္ရွားရန္္ လိုအပ္သည့္ ျပႆနာတစ္ ရပ္ကဲ့သို႔ ပံုေဖာ္လာခဲ့သည္။ အၿမဲတမ္းလိုလို ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္ကို သစ္ေတာျပဳန္းတီးေစ သည့္ အဓိကေမာင္းႏွင္အားတစ္ရပ္အျဖစ္ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ေလ့ရွိၿပီး အစိုးရဌာနမ်ားက အၿမဲတမ္းလိုလို အနားေပးစိုက္ကြက္မ်ားကို ‘စြန္႔ပစ္ေျမ’ သို႔မဟုတ္ ‘ေျမဖ်င္း’ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္သိမ္းယူကာ အျခားေသာေျမယာအသံုး ျပဳမႈပံုစံမ်ားအတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ျပန္လည္ခ်ေပးလ်က္ရွိသည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားက ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးလ်က္ရွိသည့္ နယ္ေျမေဒသအမ်ားအျပားကို ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ ဆံုးရႈံးနစ္နာမႈနဲ႔ ပဋိပကၡမ်ားဆီသို႔ ဦးတည္တြန္းပို႔လ်က္ရွိသည္။
ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာက ဘာေၾကာင့္ဒီေလာက္ထိ ၀ိေရာဓိျဖစ္ေနရသလဲ။ မတူကြဲျပားတဲ့ အက်ိဳးပတ္သက္ပါ ၀င္သူေတြရဲ႕ အျမင္သေဘာထားေတြ ဘာေၾကာင့္ဒီေလာက္ထိ ကြဲလြဲေနၾကသလဲ။ တစ္ဖက္က ေလးေလးစား စားတန္ဖိုးထားက်င့္သံုးေနတဲ့ ရိုးရာဓေလ့တစ္ခုျဖစ္ေနေပမယ့္ အျခားတစ္ဖက္ကေတာ့ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ ျပစ္မႈတစ္ခုလိုဘဲ သေဘာထားေနၾကတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။
ဤစာတမ္း၌ မတူကြဲျပားသည့္ ရႈေထာင့္ေပါင္းစံုကို လႊမ္းျခံဳေဖာ္ျပထားသကဲ့သို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးသူမ်ား၏ စိတ္ကူးအိပ္မက္မ်ားကို ယခုထက္ပို၍ ထိထိ ေရာက္ေရာက္ တရား၀င္ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ေစမည့္ နည္းလမ္းမ်ားကိုပါ ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာခြဲေ၀က်င့္သံုးမႈဆိုင္ရာ အခင္းအက်င္းမ်ိဳး၌ ၎တို႔ကို မည္မွ်အ တိုင္းအတာအထိ မည္ကဲ့သို႔ ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးမည္နည္း။ စာတမ္းအတြင္း၌ အဓိကက်သည့္ သံုးသပ္တင္ ျပခ်က္မ်ားႏွင့္ တိုက္တြန္းအႀကံျပဳခ်က္(၅)ခ်က္ကို ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါသည္။
၁။ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ၏ အေျခခံသေဘာတရားမ်ားအေပၚ အထူးသျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဆင့္၌ မ်ားစြာ နားလည္မႈလြဲမွားေနဆဲျဖစ္သည္။
၂။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားက ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးသူမ်ားအား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဆန္႔ က်င္ကန္႔ကြက္လ်က္ရွိၿပီး ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးစနစ္ကို က်င့္သံုးေနၾကသည့္ တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္စားေရ ရိကၡာထုတ္လုပ္သူမ်ား၏ ဒီမိုကေရစီထံုးနည္းစံက်ျဖစ္သည့္ စိတ္ကူးအိပ္မက္မ်ားကို ေလာက္ေလာက္လားလား ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးျခင္းမရွိေပ။
၃။ မူ၀ါဒအခင္းအက်င္း တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာ္လည္း အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အက်ိဳးရလဒ္မ်ား ျဖစ္ထြန္းလာမည္ဟု ကံေသကံမ မေျပာႏိုင္ေသးေပ။ ကုန္လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း ႏိုင္ငံတကာသိပၸံနည္းက်အျမင္သေဘာထားသည္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးကို မွ်မွ်တတတန္ဖိုးထား အသိအမွတ္ျပဳမႈဆီသို႔ ေျပာင္းလဲလာသလို(ဥပမာ Dressler et al.2016) ျပည္တြင္း၌လည္း ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ အမ်ိဳး သားေျမအသံုးခ်မႈမူ၀ါဒႏွင့္ လက္ရွိစိုက္ပ်ိဳးေရးမူ၀ါဒမူၾကမ္းတို႔တြင္လည္း ေယဘုယ်ဆန္ဆန္ အျပဳသေဘာျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳထားသည္ဟု ရႈျမင္ရပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေျမယာႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးမူ၀ါဒတို႔အျပင္ ရာသီဥတု ႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာမူ၀ါဒအပါအ၀င္ ဥပေဒျပဳေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၌ ေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ လႊမ္းမိုး ဖိအားေပးမႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေနရဆဲျဖစ္သည္။
၄။ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးသူမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ မူ၀ါဒေျပာင္းလဲေရး စည္းရံုးအေရးဆိုမႈမ်ား ျပဳ လုပ္၍ ေတာက္ပသည့္အနာဂတ္ဆီသို႔ ေတာင္သူမ်ား တက္လွမ္းႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးရန္အတြက္ ဥပေဒအရ အသိအမွတ္ျပဳမႈအျပင္ အစိုးရ၏ စဥ္ဆက္မျပတ္ အားေပးေထာက္ပံ့မႈကိုလည္း လိုအပ္ေနပါသည္။
၅။ အသိအမွတ္ျပဳေပးရန္ႏွင့္ မိမိ၏အခြင့္အေရးမ်ားကို ခိုင္မာစြာ ေတာင္းဆိုႏိုင္ရန္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ စိုက္ပ်ိဳးသူေတာင္သူမ်ားကိုယ္တိုင္ မ်က္ေျခမျပတ္ စနစ္တက်စည္းရံုးလႈပ္ရွားမႈျပဳရန္ မျဖစ္မေနလိုအပ္ပါသည္။