အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီသည္ ဒီမိုကေရစီအတြက္လား၊ ဖက္ဒရယ္အတြက္လား ေက်ာ္လင္း

၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အဆိုပါပါတီ(၃)ခု (အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ရွမ္းတိုင္းရင္း သားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္) တို႔သည္လည္း ၄င္းတို့၏ သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ခံနယ္ေျမမ်ားတြင္ အမ်ားစုအႏိုင္ရရွိခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုအခ်ိန္တြင္ စစ္အစိုးရျဖစ္ေသာ ‘ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္၀မ္ပိျပားမွုတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕’ (န.၀.တ) (State Law and Order Restoration Council- SPDC) အေနျဖင့္ အာဏာလြွဲေပးရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီေတာင္းဆိုလွုပ္ရွားေသာ အုပ္စုမ်ားကိုလည္း ျပင္းထန္စြာႏွိပ္ကြက္ခဲ့ျပန္သည္။ တုန္႕ျပန္သည့္အေနျဖင့္ အဆိုပါ ပါတီ(၃)ခုစလံုးသည္ လည္း တပ္မေတာ္မွ ဦးေဆာင္ေသာ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားတြင္ ပါ၀င္ရန္ ျငင္းပယ္ခဲ့ၾကသည္။ တပ္မေတာ္ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳထားေသာ ျပည္ေထာင္စု ၾကံခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ (Union Solidarity and Development Party- USDP)မွ အႏိုင္ရရွိခဲ့ေသာ ၂၀၁၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲထိတိုင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကျခင္း မရွိဘဲ ဒီမိုကေရစီအမာခံမ်ားအျဖစ္ ရင္းနွီးေသာ ဆက္ဆံေရးကိုထူေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီမွအာဏာရလာသည့္တိုင္ေအာင္ ဦးသိန္းစိန္ေခါင္းေဆာင္ေသာ အရပ္သား တစ္ပိုင္းအစိုးရ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားကိုသတိႀကီးစြာျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ၾကသည္။ 

ထိုအခ်ိန္ထိတိုင္ေအာင္ စစ္တပ္(သို႔) စစ္တပ္မွေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားေသာ စနစ္ အားဆန္႕က်င္ရာတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ အဓိကဗ်ဴဟာမွာ ဒီမိုကေရစီ အုပ္စုမ်ား၊ လူမ်ိဳးစုႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ အေျခခံက်က် ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးပင္ ျဖစ္သည္။သို႔ေသာ္ အဆိုပါဗ်ဴဟာမွာ တပ္မေတာ္အား အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးတြင္ တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ေနရာေပးထားေသာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေအာက္တြင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအား ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳအႏိုင္ရသည္ႏွင့္ စတင္ေျပာင္းလဲလာေတာ့သည္။ ထိုကဲ့သို့ စစ္တပ္အားဖြဲ႕စည္းပံုအရ သီးျခားအာဏာမ်ားေပးထားျခင္းသည္လည္း အႏိုင္ရ ပါတီအား ႏိုင္ငံအနာဂတ္အတြက္ အေရးႀကီးေသာၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ နယ္စပ္ေရးရာႏွင့္ လံုျခံဳေရးက႑တို႔တြင္ အင္တိုက္အားတိုက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းကို ကန္႕သတ္ထားေပ သည္။ (အာက္တြင္ ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္) 

ထိုကဲ့သို႔ ကန္႕သတ္ခ်က္မ်ားရွိေနသည့္တိုင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနျဖင့္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေျပာင္းလဲလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ တျခားေသာ မူဝါဒဆိုင္ရာနယ္ပယ္မ်ား လည္းရွိေနပါသည္။ ယခု ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုေအာက္တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနျဖင့္ ဗဟိုႏွင့္ ျပည္နယ္/တိုင္းအစိုးရမ်ားကို စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ႏိုင္သလို၊ လႊတ္ေတာ္ (၃) ရပ္စလံုးတြင္လည္း ေရြးေကာက္ခံပိုင္ခြင့္ရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္ ၄င္းအေနျဖင့္    ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္အမ်ားစုအႏိုင္ရရွိၿပီးသည္ႏွင့္ တျခားေသာ လူမ်ိဳးစုပါတီမ်ား၏ ျပည္နယ္ မ်ားတြင္အႏိုင္ရရွိျခင္းကို အေလးထားမွု လြန္စြာနည္းပါးခဲ့ေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ေဘးဖယ္ ခ်န္ထားခဲ့ျခင္းသည္ပင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအစိုးရ၏ အဓိကအားနည္းခ်က္ တစ္ခုျဖစ္ေပ လိမ့္မည္။

အဆိုပါကိစၥအား အသိသာဆံုးျဖစ္ရပ္ (၂) ခုမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီႏွ င့္ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္တို့ႏွင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ေျပာဆိုခ်က္အရ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြမွုတစ္ခုတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ကိစၥရပ္မ်ာအား သူမတစ္ေယာက္တည္းသာ လုပ္ေဆာင္လိုသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရ တက္လာသည့္အခါ ရခိုင္ပါတီမွ ျပည္နယ္အစိုးရဖြဲ႕ခြင့္ကို အဘယ့္ေျကာင့္ မေတာင္ဆိုခဲ့ရသနည္းဟု ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား သူမက ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။ ေနာက္ပိုင္း အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရအာဏာရလာၿပီးခါမွ အဘယ့္ေျကာင့္ ထိုကဲ့သို႔ ေတာင္းဆို ေနရသနည္းဟုလည္း သူမကေမးျမန္းခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွလည္း ၄င္းတို႔အေနျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မတူၾကဟု ယံုၾကည္ထားေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုသာ မိမိတို႔၏ ရဲေဘာ္ရဲဖက္ အျဖစ္ မွတ္ယူေသာေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ေတာင္းဆိုေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းဟု ျပန္လည္ ေျပာဆို ခဲ့ၾကသည္။ 

ဆက္တိုက္ဆိုသလိုပင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရမွထင္ရွားေသာ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဦးေအးသာေအာင္အား အမ်ိဳးသားလြတ္ေတာ္၏ ဒုတိယ ဥကၠ႒အျဖစ္တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့သည္။သို႔ေသာ္ထိုကဲ့သို့ ျပဳလုပ္မွုသည္ပင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာေသာေဆြးေႏြးမွုမရွိဘဲ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္း သာျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရအေနျဖင့္ ထိုကဲ့သို႕ လုပ္ေဆာင္မွုမွာ ၄င္း၏ အစိုးရထဲတြင္ လူမ်ိဳးစုကိုယ္စားျပုမွုကို ႐ုပ္ျပမွ်သာ ေဖာ္ျပလို၍ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္မွာ သိသာလွပါသည္။ 

ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ရွမ္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီႏွင့္လည္း ထိုကဲ့သို႔ အျဖစ္မ်ိဳးပင္ ၾကံဳခဲ့ၾကရသည္။ရွမ္းျပည္နယ္ထဲတြင္လည္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္နယ္အစိုးရအာဏာအား ရွမ္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ေပးအပ္ရန္ ျငင္းပယ္ ခဲ့သည္။ထိုအစားအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ရွမ္းအမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အား (ပည္ေထာင္စုအဆင့္) တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီးေနရာကိုသာ ေပးအပ္ရန္ကမ္းလွမ္းခဲ့ၿပီး၊ ရွမ္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီကလည္း ျငင္းပယ္ ခဲ့သည္။ရွမ္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦးမွ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြအေနျဖင့္ ျပည္မႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြအေပၚမွာ မွီတည္ေနလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ ေတာ့ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ကိုယ္ကိုသာ အားကိုးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ 

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနျဖင့့္ အစိုးရအဖြဲ႕ထဲတြင္လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာႏွင့္ပတ္သက္၍ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ညီၫြတ္မူတည္ေဆာက္ေရး မေျပလည္ရံုမွ်မက လူမ်ိဳးစုျပည္နယ္မ်ားတြင္ ၄င္း၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားမွာလည္း လူမ်ားစုအာဏာရွင္စနစ္ (majoritarian dictatorship) ျဖစ္ေနသည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆ ၾကသည္မ်ားလည္း ရွိသည္။ ထင္ရွားေသာ ဥပမာမ်ားမွာ ကယား (ကရင္နီ) ျပည္နယ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း႐ုပ္ထုအားစိုက္ထူခဲ့ျခင္းႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္တြင္ ေမာ္လျမဳိင္-ခ်ာင္းဆံု တံတားအား ‘ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတံတား’ ဟု အမည္ေပးခဲ့ျခင္းတို႔ပင္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ၂ ခုစလံုးမွာပင္ ေဒသခံလူထု၏ ဆန႔္က်င္ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ျခင္းႏွင့္ သေဘာထားကြဲလြဲမူမ်ားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ 

ကယား(ကရင္နီ)ပည္နယ္ကိစၥမွာဆိုလွ်င္ ႐ုပ္ထုစိုက္ထူျခင္းကို ဆန္႕က်င္ေသာ ကရင္နီ လူငယ္ ၆ ဦးမွာ (၆) လခန္႕ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ၾကရသည္။ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ဗမာအမ်ားစုလြမ္းမိုးထားေသာ ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ေဒသခံလူထုတို႔ၾကားထဲတြင္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင္ျမတ္ေရးကို ႀကီးမားစြာထိခိုက္ေစခဲ့သည္။ မြန္ျပည္နယ္ကိစၥမွာ ဆိုလွ်င္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနာမည္အား တံတားအမည္ေပးျခင္းကို ေထာင္ခ်ီေသာ ေဒသခံလူထုမွ ဆန္႕က်င္ကန္႕ကြတ္မွုမ်ားၾကားထဲမွပင္ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ အတည္ျပဳခဲ့ျခင္းသည္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲခ်ဳပ္ လႊမ္းမိုးေသာ လႊတ္ေတာ္အေနျဖင့္ အမ်ားစုအာဏာရွင္စနစ္ အားက်င့္သံုးသလို ျဖစ္သြားခဲ့သည္။ ဆန္႕က်င္ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မွုတြင္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့သူ မင္းေအာင္ထူူးမွ ‘က်ေနာ္တို႔က အစိုးရကို ေဒသခံလူထုရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားကို အေလးထားေစခ်င္တယ္။ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ အမ်ားစုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖစ္ေပမယ့္ အနည္းစုရဲ႕ ဆႏၵကို လွစ္လွ်ဳရႈတာကေတာ့ တိုင္းျပည္အနာဂတ္အတြက္ ေကာင္းတဲ့အခ်က္မဟုတ္ဘူး။ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အႏွစ္သာရ ကို ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရတာပါပဲ…’ ဟု ဆိုသည္။ 

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္ဆိုလွ်င္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ ရခိုင္လြွတ္ေတာ္အမတ္မ်ားမွ တင္သြင္းေသာအဆိုပါမ်ားမွာလည္း  အမ်ိဳးသားဒီမိုက ေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီလြွမ္းမိုးထားေသာ လႊတ္ေတာ္မွ အဆိုမ်ားကို မေဆြးေႏြးခင္မွာပင္ ပိတ္ဆို႔ကန္႕သတ္လိုက္သည္။ ၂၀၁၈ ဇန္နဝါရီလအတြင္း အစိုးရမွ ေျမာက္ဦးတြင္ ညတြင္းဆႏၵထုတ္ေဖာ္သူမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ကိုင္တြယ္ပံုႏွင့္ ရခိုင္လူထုအမ်ားစု အသိ အမွတ္ျပဳေထာက္ခံမူကို ရရွိထားေသာ ေဒါက္တာေအးေမာင္ကဲ့သို႔ ေခါင္းေဆာင္ (လႊတ္ေတာ္အမတ္) ကို ဖမ္းဆီးၿပီး ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းတို႔မွာ ရခိုင္လူထုအား ပို၍ ျပင္းထန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းကို ေရြးခ်ယ္ေစရန္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ 

အေျခအေနအရပ္ရပ္အား ပို၍ဆိုးရြားေစသည္မွာ ရကၡိဳင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ရကၡိဳင္တပ္ေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရ၏ ရပ္တည္ခ်က္မွု ျဖစ္ၿပီး၊ ဗမာတိုင္းရင္းသားမဟုတ္ေသာ တျခားေသာလူမ်ိဳးုစုမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင္ျ့မတ္ေရးလုပ္ရာတြင္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းၫွင္သာမွုအားနည္းျခင္းကို လွစ္ျပလိုက္သလိုရွိ သည္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရအေနျဖင့္ စစ္ေရးဆိုင္ရာကိစၥမ်ားတြင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမရွိေစကာမူ၊ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ က်င့္၀တ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အာဏာရွိေနသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ယခင္အစိုးရလက္ထက္မွာဆိုလွ်င္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္မွ  ကခ်င္ျပည္နယ္၌ ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲအားရပ္တန္႕ရန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအမိန္႕ (executive order) အားထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး၊ တပ္မေတာ္၏ ထိုးစစ္ဆင္မွုမ်ားအား သိသာစြာ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ 

သို႔ေသာ္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ေရးပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ အဆိုပါ စစ္ပြဲမ်ား ေၾကာင့္ အရပ္သားလူထုေသဆံုးျခင္း၊ ဒဏ္ရာရရွိမွု ျမင့္မားေနျခင္းတို့ အေပၚတြင္ေတာ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရ အေနျဖင့္ က်င့္၀တ္ပိ္ုင္းဆိုင္ရာ တာ၀န္ယူမွုႏွင့္ ဂ႐ုဏာသက္မွုကို သိသာစြာျပသမွု မရွိခဲ့ေပ။ ပို၍ဆိုးေစခဲ့သည္မွာ အစိုးရအေနျဖင့္ ရကၡိဳင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ ရကၡိဳင္တပ္ေတာ္တို႔အား အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အျဖစ္ ေၾကညာျခင္းႏွင့္ အင္တာနက္ဆက္သြယ္မူအား ျဖတ္ေတာက္ျခင္းကဲ့သို႔ ပို၍ဖိႏွိပ္၊ ရန္လိုေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကိုသာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ရလဒ္အေနျဖင့္ ရခိုင္ႏွင့္ တျခားေသာ လူမ်ိဳးစုမ်ားအေနျဖင့္ ျပသာနာမ်ားအေပၚ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မွာလည္း ေျပာင္းလဲလာသည္။ သူတို႔အေန႔ျဖင့္ ပဋိပကၡကို အစိုးရႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕မ်ားၾကားတြင္ျဖစ္ေသာကိစၥရပ္အျဖစ္သာ မျမင္ၾကေတာ့ဘဲ၊ ဝိေသသအမွတ္အသား အေပၚအေျခခံေသာ ဗမာအစိုးရ၊ ဗမာစစ္တပ္ႏွင့္ ဗမာမဟုတ္ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားၾကားတြင္ ျဖစ္ေသာ ပဋိပကၡအျဖစ္သာ ပို၍ ျမင္လာၾကေပသည္။ 

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာရပ္တည္ခ်က္ ေျပာင္းလဲျခင္း

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီမွ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ေၾကညာစာတမ္း၏ ‘တိုင္းရင္းသားမ်ားအေရးႏွင့္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေခါင္းစဥ္’ (အခန္း-၁)၊ ပုဒ္မ (၃) တြင္ ‘လြတ္လပ္ခြင့္၊ တန္းတူေရး ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ စသည့္ မူဝါဒမ်ားကို အေျခခံ၍ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုႀကီး ကို တည္ေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းသြားမည္’ ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။သို႔ေသာ္ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲေၾကညာစာတမ္း၏ ‘တိုင္းရင္းသားမ်ား အေရးႏွင့္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေခါင္းစဥ္’ (အခန္း-၁)၊ ပုဒ္မ(၁) တြင္ေတာ့ ‘တန္းတူညီမွ်ေသာႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရရွိၿပီး ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး’ ဟုသာ ေဖာ္ျပထားေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ေရြးေကာက္ပြဲေၾကညာခ်က္တြင္ အသံုးအႏွုန္းေျပာင္းလဲ ခဲ့ျခင္းသည္ စကားလံုးဆိုင္ရာေရြးခ်ယ္မွု အေျပာင္းအလဲမွ်မဟုတ္၊ ပါတီ၏ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားဆီသို႔ ဦးတည္ခ်က္ကိုပါ ေျပာင္းလဲလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပ သည္။ 

ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ အ႐ိုးရွင္းဆံုးအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမွုမွာ မဲအမ်ားစု၊ လူအမ်ားစုမွ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္ဟူသည္ ျပည္ေထာင္စု၏ အစိတ္အပိုင္းအသီးသီးမွ တစ္ခုခ်င္း ႏွင့္ပူးေပါင္းအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ႏိ္ုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုအားျဖင့္ ဆိုလွ်င္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ ဟူေသာ အသံုအႏူန္းအား ေရြးခ်ယ္မွုသည္ ဖက္ဒရယ္စနစ္အား အမ်ားစု၏သေဘာထားအတိုင္းသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ သြားမည္ဟူေသာ ညႊန္းဆိုခ်က္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ တျခားတဖက္တြင္ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီ ဟူသည္ ျပည္ေထာင္စု၏ေဒသႏွင့္ လူမ်ိဳးအသီးသီးမွ တန္းတူစြာပါ၀င္ၾကျခင္းျဖင့္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားအား ျပဳလုပ္ျခင္းကို ဆိုလိုပါသည္။အဆိုပါ မူဝါဒမ်ားအား တရား၀င္လူသိရွင္ၾကားေျပာၾကားၾကသည္မ်ားေတာ့ ယခုအခ်ိန္အထိ မရွိေသးေပ။ သို႔ေသာ္အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတြင္း လူမ်ားစုျဖစ္သာ ဗမာ လူမ်ိဳးစု၏ ဆႏၵသေဘာထားကိုသာ အေျချပဳေသာ ဖက္ဒရယ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားကို လုပ္ေဆာင္သြားရန္ တဖက္သတ္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပံုရသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ေရြးခ်ယ္မွုသည္ပင္ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီအား လိုလားၾကေသာ တျခားေသာ ဒီမိုကရက္တစ္ႏွွင့္ လူမ်ိဳးစု ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ား၏ ဦးစားေပးမွုႏွင့္ သိသာစြာ ကြဲလြဲေနေပသည္။ 

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီအေနျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီဆိုင္ရာ ထိုကဲ့သို႔ ရပ္တည္မွု ေျပာင္းလဲသြားျခင္းသည္ပင္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားကို ပို၍ အခက္ေတြ႕ေစပါလိမ့္မည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားကို သိသာေသာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမလုပ္ဘဲ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲမ်ားကိုလည္း ေရွ႕တိုးႏိုင္ လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု၏ ဖားတစ္ပိုင္းငါးတစ္ပိုင္းဆန္ေသာ အရပ္ဖက္-စစ္ဖက္ဆက္ဆံေရးေအာက္တြင္ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ လႊတ္ေတာ္(၃)ရပ္ စလံုး (အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ ျပည္နယ္/တိုင္းလႊတ္ေတာ္) တို႔တြင္ ၂၅ ရာခိုင္နွုန္း၊ (ျပည္ထဲေရး၊နယ္စပ္ေရးနွင့္ ကာကြယ္ေရး) ဝန္ႀကီးဌာန (၃) ေနရာ၊ႏွင့္ စစ္တရားစစ္ရင္ေရးက႑တြင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္မွ အျမင့္ဆံုးဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာ စသည္တို႔ကို သီးျခားရရွိထားေပသည္။ ေနာက္ထပ္ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ စစ္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္လံုျခံဳေရးက႑တို႔တြင္ စိတ္ႀကိဳက္ဆံုးျဖတ္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ရွိေနသလို၊ အရပ္သားအစိုးရမွ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ လူမွု-စီးပြားေရးဆိုင္ရာက႑တို႔တြင္သာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာရွိသည္။ 

အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ဖက္ဒရယ္ဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားကို လိုလားေနသူမ်ားအတြက္ ခရီးေဝးကြာလွေပသည္။ ဖက္ဒရယ္ဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားမွာႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏွင့္လူမူ-ယဥ္ေက်းမွုက႑တို႔တြင္ အာဏာခြဲေဝမွုကို လိုအပ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုကဲ့သို႔ ဖားတစ္ပိုင္း-ငါးတစ္ပိုင္းစနစ္ေအာက္တြင္ေတာ့ အရပ္သားအစိုးရသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးတြင္ ဗီဒိုအာဏာကို ဆုပ္ကိုင္ထားေသာ တပ္မေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ မရွိလွ်င္ အဆိုပါျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုအား မလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္ ဒီမိုကေရစီသို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားမွာလည္း မေရရာမေသခ်ာမွုမ်ားျဖင့္သာ လြမ္းမိုးေန ေပသည္။ 

ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားအတြက္ အဟန္႕အတားျဖစ္ေနသည္မွာ ထိုကဲ့သို႔အေျခ အေနမ်ားသာမဟုတ္ေပ။ တျခားေသာ အခက္အခဲမ်ားလည္း ေစာင့္ႀကိဳေနေပသည္။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရလွ်င္ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးအခန္းက႑မွ မဆုတ္ခြာႏိုင္ဟု တပ္မေတာ္၏ ရပ္တည္ခ်က္ကိုလည္း ဗမာလူမ်ိဳးအမ်ားစုမွ လက္ခံထားၾကေပသည္။ တစ္နိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္(အန္စီေအ) အေပၚ အေျခခံေသာၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္မွာလည္း အေမာေဖာက္ ေနေပသည္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရလက္ထက္ ၅ ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ဖြဲ႕စည္းပံုဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမ်ားမွာလည္း ထိုကဲ့သို႔ပင္ျဖစ္သည္။ ရလဒ္အေနျဖင့္ တပ္မေတာ္မွ ႏိုင္ငံေရးအာဏာမ်ားကို ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ထားရန္ ဆံုးျဖတ္ထား ေပသည္။ ထိုစဥ္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီအေနျဖင့္လည္း ဖက္ဒရယ္စနစ္၏ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ၊ လူမ်ိဳးစုပါတီမ်ားမွ လိုလားေသာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အား ခန္႕အပ္ပိ္ုင္ခြင့္အား ေပးအပ္ႏိုင္ေသာ ပုဒ္မ(၂၆၁) ျပင္ဆင္ေရး ကိုလည္း ျငင္းဆန္ေနေပသည္။ 

၂၀၂၀အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲသု႔ိနီးကပ္လာသည္ႏွင့္အမွ် ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမွုမ်ားလည္းမွာလည္း ‘ဖက္ဒရယ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုမရွိလွ်င္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိလွ်င္ တပ္မေတာ္၏ ႏိုင္ငံေရးထဲမွ ဆုတ္ခြာသြားမွုမရွိ၊ တပ္မေတာ္၏ ႏိုင္ငံေရးထဲမွ ဆုတ္ခြာသြားမွုမရွိလွ်င္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ႏိုင္စြမ္းလည္းမရွိ’ ဟူေသာ ဆိုးေက်ာ့သံသရာထဲတြင္သာ လည္ပတ္ေနေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သိသာေသာနိဂံုးမွာ ‘ဖက္ဒရယ္ဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမူမ်ားမလုပ္ဘဲဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲကို ေရွ႕မတိုးႏိုင္’ ဟူေသာ ေကာက္ခ်က္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ 

၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္သည္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္လဲမွု၊ ဦးစားေပးမွုကို ေျပာင္းလဲ ေပးႏိုင္ပါမည္လား။

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္ႏိုင္ငံေရး၌ ၁၉၅၁ အေထြေထြေရြး ေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ားစုအႏိုင္ရၿပီး၊ (ထိုစဥ္) ‘ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံေတာ္’ အားလႊမ္းမိုး ထားေသာ၊ဗမာအမ်ားစုၾကားတြင္ ေထာက္ခံမွုရရွိေသာပါတီမွာ ဖက္ဆစ္ဆန္႕က်င္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ့လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဖ.ဆ.ပ.လ) ပင္ျဖစ္သည္။ ေျပာရလွ်င္ ထိုစဥ္ ဖ.ဆ.ပ.လအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ၁၉၅၁ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ႏိုင္မွုႏွင့္ ယေန႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏၂၀၁၅ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ႏိုင္မွုကိုႏိုင္းယွဥ္ၾကသလို၊ လူမ်ိဳးစုႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ၏ ႏိုင္ငံေရးလိုလားခ်က္ႏွင့္ ကိုယ္စားျပဳမွုကို လွစ္လွ်ဳရႈရာတြင္ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး၊ တည္ၿမဲ (ဖ.ဆ.ပ.လ) ႏွင့္ သန္႕ရွင္း (ဖ.ဆ.ပ.လ) မည္သည့္အဖြဲ႕မွ် အမ်ားစုႀကီးအႏိုင္မရေသာအခါမွ ဖ.ဆ.ပ.လ ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ဗဟိုအစိုးရဖြဲ႕ႏိုင္ေရးအတြက္ လူမ်ိဳးစုႏိုင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားအား စတင္ခ်ဥ္းကပ္ လာျကေပသည္။ 

ေျပာရလွ်င္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီအေနျဖင့္လည္း ထိုစဥ္(၁၉၅၁) ဖ.ဆ.ပ.လ ကဲ့သို႔ပင္ ၂၀၁၅ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရၿပီးေနာက္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီႏွင့္ ရွမ္းအမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္တို႔အား အစိုးရအာဏာေပးျခင္းမွ ဖယ္ထုတ္ခဲ့သည္။ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီအေနျဖင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုုး ေရြးေကာက္ခံ မဲဆႏၵနယ္ေျမ၏ ၇၉ရာခိုင္နွုန္းတြင္အႏိုင္ရၿပီး၊ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏူန္းအား ေပါင္းထည့္ၿပီးသည့္တိုင္ (ပည္ေထာင္စု) လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ ၅၉ ရာခိုင္နွုန္းျဖင့္ အမ်ားအျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ ေနႏိုင္ပါ ေသးသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မည္ကဲ့သို႔ျဖစ္လာႏိုင္သည္ကို ေစာင့္ၾကည့္စရာ ေကာင္းလွေပသည္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရအေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတို႔တြင္ စြမ္းေဆာင္ရည္ အားနည္းလွေသာေၾကာင့္ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ (အထူးသျဖင့္ လူမ်ိဳးစုျပည္နယ္မ်ားတြင္) ေနာက္ထပ္ ၇၉ ရာခိုင္နွုန္း အႏိုင္မရႏိ္ုင္ေတာ့ ဟူေသာ လူသိမ်ားေသာ ယူဆခ်က္တစ္ခုရွိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနျဖင့္ လူမ်ိဳးစုပါတီမ်ား (သို႔) တျခားေသာ ပါတီငယ္မ်ား (သို႔) (၄င္း၏ ခံုအရအတြက္) ၁၃ရာခိုင္နွုန္းသာ ဆံုးရွံုးလိုက္ရလွ်င္ ၄င္းအေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ထဲတြင္ တစ္ထီးတည္းလႊမ္းမိုးေသာပါတီအျဖစ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနျဖင့္ အာဏာခြဲေဝထားေသာအစိုးရ (power sharing government) တစ္ရပ္ထူေထာင္ႏိုင္ရန္ တျခားေသာႏိုင္ငံေရးအင္အားစုတစ္ခု (သို႔) အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းရေပေတာ့မည္။

သို႔ေသာ္ယခုအခ်ိန္တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ ၫြန္႕ေပါင္းအစိုးရတစ္ရပ္ အလိုမရွိေၾကာင္းကို တရား၀င္ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုထားသည္။ တျခားတဖက္တြင္ လူမ်ိဳးစုႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ပါတီတစ္ခုတည္းအျဖစ္ ရပ္တည္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ႏိုင္ေရးအတြက္ စုေပါင္းလာၾကၿပီး၊ လြန္ခဲ့ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း ၄င္းတို႔ကို ရွံဳးနိမ့္ေစခဲ့ေသာ မဲကြဲျခင္းကိစၥကို ေျဖရွင္းႏိုင္လိမ့္မည္ဟူ၍လည္း ယံုၾကည္ထား ၾကသည္။ ၄င္းတို႔အေနျဖင့္လည္း ယံုၾကည္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ခိုင္မာသည့္အေၾကာင္း အရာမ်ားရွိေနေပသည္။ အကယ္၍ ၂၀၁၇ ႏွင့္ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၏ ရလဒ္ကိုၾကည့္လိုက္လွ်င္ ခ်င္းျပည္နယ္၊ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ရွမ္းျပည္နယ္တို႔တြင္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီမွ လူမ်ိဳးစုပါတီမ်ား (သို႔) တျခားပါတီတစ္ခုသို႔ ရွံုးနိမ့္ခဲ့ေသာ မဲဆႏၵနယ္မ်ား ေျမာက္မ်ားစြာကိုလည္း ေတြ႕ရေပသည္။ အဆိုပါ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ (၂) ခုစလံုးတြင္လည္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနျဖင့္ မဲဆႏၵနယ္အားလံုး၏ ၄၇ ႏွင့္ ၅၃ ရာခိုင္နွုန္းသာ အသီးသီးအႏိုင္ရရွိခဲ့ၿပီး၊ ထိုကဲ့သို႔ က်ဆင္းမွုမွာ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၇၉ ရာခိုင္နွုန္း အႏိုင္ရရွိခဲ့သည္ႏွင့္ ႏွိုင္းယွဥ္လွ်င္ သိသာ ေသာ က်ဆံုးမူႀကီးပင္ျဖစ္ေပသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၂၀အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲသည္ အစိုးရအေျပာင္းအလဲႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမွုမ်ားအတြက္ လြန္စြာပင္အေရးပါလွသည္။ ကိုဗစ္-19 အေျခအေနမွာစိန္ေခၚမွု တခ်ိဳ႕ကို ျဖစ္ေစပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ အေရးအႀကီးဆံုးေမးခြန္းကေတာ့ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္သည္ ဖက္ဒရယ္ႏွင့္ဒီမိုကေရစီကဲ့သို႔ အေရးပါေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မွုမ်ားေပၚတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏မူဝါဒအား အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစမည္လား ဟူေသာ ေမးခြန္းပင္ျဖစ္သည္။  

ေက်ာ္လင္းသည္ ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းသားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၌ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ၊ မဟာတန္းတက္ေရာက္ေနသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရပ္အသင္း

(ရန္ကုန္တကၠသိုလ္) ၏ ဥကၠ႒ ျဖစ္သလို၊ အာရကန္လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသားခြင့္အဖြဲ႕၏ ထူေထာင္သူတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။