အာဏာရွင္ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈမွ ဖက္ဒရယ္ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈဆီသို စည္သူ (ဒို႔ေျမကြန္ရက္)

ကမၻာအခင္းအက်င္းအရ ကိုလိုနီနယ္မ်ား အၿပိဳင္အဆိုင္ခ်ဲ႕ထြင္ၾကသည့္ “ေခတ္ပ်က္ႀကီး” ဟုေခၚနိုင္သည့္ ေခတ္မ်ားေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီး ကမၻာစစ္မီးမ်ားေတာက္ေလာင္ခဲ့ရကာ ကိုလိုနီနယ္မ်ား အၿပိဳင္အဆိုင္ခ်ဲ႕ထြင္လာခဲ့ၾကသည္။ နယ္ေျမက်ဴးေက်ာ္စစ္မ်ားမွာလည္း ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ကြဲျပား ပါသည္။ ကိုလိုနီက်ဴးေက်ာ္မႈႏွင့္ ေနာက္ထပ္စနစ္ဆိုးတစ္ခုမွာ ဖက္ဆစ္က်ဴးေက်ာ္မႈျဖစ္သည္။ ကိုလိုနီက်ဴးေက်ာ္မႈ၏ ထူးျခားသည့္ဝိေသသမွာ ေျမႏွင့္သယံဇာတမ်ားကို စီမံခန႔္ခြဲအသုံးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗမာျပည္ ဟု နာမည္မတြင္ေသးသည့္ကာလတြင္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံငယ္၊ တိုင္းျပည္ငယ္ေလးမ်ား သီးျခားတည္ရွိေနၿပီး တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံရွိေနသည့္ ယင္းေဒသမ်ားကို တစ္ဆက္တစ္စပ္တည္း အုပ္ခ်ဳပ္စီမံနိုင္ဖို႔ စီမံခဲ့ၾကသည္။ ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက ေျမအသုံးခ်မႈ၊ ပထဝီအေနအထားစသည္တို႔ ကြဲျပားျခားနားလြန္းသည့္အတြက္ တစ္ခုတည္း တစ္ဆက္တည္းအုပ္ခ်ဳပ္စီမံနိုင္ဖို႔ရာ မည္သို႔မၽွမျဖစ္နိုင္သည့္အတြက္ အနီးစပ္ဆုံး တူရာတူမ်ားကိုစုၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခဲ့ၾကသည္။ နယ္ေျမအမ်ိဳးအစား (၅) ခုခြဲၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ပါသည္။ လက္ေတြ႕တြင္မူ (၄) ခုသာ ခြဲၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။  အဂၤလိပ္ႏွင့္ျမန္မာမင္းတို႔သည္ ကရင္နီျပည္အား မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမၽွ စီမံခန႔္ခြဲလႊမ္းမိုးအုပ္ခ်ဳပ္မႈမျပဳဘဲ သီးသန႔္လြတ္လပ္ေသာ ျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ၁၈၇၅ ခုနစ္၊ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန႔တြင္ အဂၤလိပ္ဘက္မွ စာေတာ္ခံ တီဒီေဖာ္စက္ႏွင့္ ျမန္မာဘက္မွ တံဆိပ္ေတာ္ခံ ကင္းဝန္မင္းႀကီးတို႔က လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ သီးျခားလြတ္လပ္သည့္ ကရင္နီကိုပါ နယ္ေျမအရထည့္သြင္းပါမွ နယ္ေျမအမ်ိဳးအစား (၅)ခု ပိုင္းျခားလို႔ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

၁။ အဂၤလိပ္တိုက္ရိုက္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္နယ္ေၿမ (Burma Proper)  

၂။ ေတာင္တန္းေဒသ (ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရနယ္ေျမ) (Part One)

၃။ ေတာင္တန္းေဒသ (သီးသန႔္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးထားရွိေသာနယ္ေျမ) (Part two)

၄။ ေတာင္ေပၚစခန္းမ်ား

၅။ သီးျခားလြတ္လပ္သည့္ ကရင္နီျပည္ ဆိုၿပီး ေဒသအေျချပဳကာ ေျမကို ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ ခဲ့ပါသည္။ ေျမအမ်ိဳးအစားကို သီးသန႔္ခြဲထားျခင္းမွာ အလြန္နည္းၿပီး ပထဝီအေနအထားအရသာ စီမံခန႔္ခြဲခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။  အဂၤလိပ္ တိုက္ရိုက္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္နယ္ေၿမ (Burma Proper)  ဆိုၿပီး ဗမာကိုလိုနီေစာစြာက်ေရာက္ခဲ့ၾကသည့္ မြန္ႏွင့္ ရခိုင္အပါအဝင္ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ျမန္မာ လူမ်ိဳးအမ်ားစုေနထိုင္ေသာ ေဒသမ်ားကိုစုေပါင္းကာ ဗမာျပည္မ (Burma Proper) ဟု ေခၚေဝၚ သုံးစြဲခဲ့သည့္အတြက္ ကမၻာေပၚတြင္ ဗမာနိုင္ငံဟူေသာအမည္ စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အေနာ္ရထာ၊ ဘုရင့္ေနာင္၊ အေလာင္းဘုရား ဆိုၿပီးတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ပထမျမန္မာနိုင္ငံေတာ္၊ ဒုတိယျမန္မာနိုင္ငံေတာ္၊ တတိယျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ စသည္တို႔မွာ ဗမာျပည္မ (Burma Proper) ဟု အဂၤလိပ္ ကမသတ္မွတ္ခင္အခ်ိန္အထိ ဘယ္တုန္းကမွရွိခဲ့သည့္အရာမ်ားမဟုတ္ေပ။  အဂၤလိပ္ ရဲ့ ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈကိုၾကည့္လၽွင္ ၁၈၆၁ ခုနစ္တြင္ ေျမအားလုံးကို နိုင္ငံပိုင္အျဖစ္သိမ္းပိုက္ၿပီး         “Lower-Upper Burma Land Revenue Manual”  အစရွိသျဖင့္ အထက္ျမန္မာျပည္ဥပေဒႏွင့္ ေအာက္ျမန္မာျပည္ဥပေဒဆိုၿပီး ႏွစ္ခုခြဲကာ ထုတ္ျပန္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါသည္။ (၁၂) ႏွစ္ဆက္တိုက္ အခြန္ဆက္သပါက အမည္ေပါက္ (Land Holder) ျဖစ္ခြင့္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ၎ေျမအား ငွား၊ ေပါင္၊ ေရာင္း၊ အေမြေပးနိုင္ခြင့္ရွိသည္။ ေျမလြတ္ေျမလပ္ေဖာ္ထုတ္ျခင္းမ်ားရွိေသာ္လည္း က်ယ္က်ယ္ ျပန႔္ျပန႔္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ အဓိကသက္ေရာက္သည့္ ေဒသမွာ ဗမာျပည္မ (Burma Proper) ျဖစ္ၿပီး က်န္သည့္ ေတာင္တန္းေဒသ (ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရနယ္ေၿမ -Part One) ၊ ေတာင္တန္းေဒသ (သီးသန႔္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးထားရွိေသာနယ္ေၿမ -Part two) ႏွင့္ ေတာင္ေပၚစခန္းၿမိဳ႕ မ်ား မွာ သိသိ သာသာ မထိခိုက္ခဲ့ေပ။

၁၉၄၇ ခုနစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ သီးျခားစီတည္ရွိေနသည့္ ဗမာျပည္မ (Burma Proper) နယ္ေျမ၊ ျပည္ေထာင္စုရွမ္းျပည္ (Federal Shan States) နယ္ေျမ၊ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသ (The Kachin Hill Tracts) နယ္ေျမႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းေဒသ (The Chin Hill District) နယ္ေၿမ စသည့္နယ္ေၿမ (၄) ခုကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္ကေန တစ္ၿပိဳင္နက္လြတ္လပ္ေရးရယူရန္ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးပါက အမ်ိဳးသားတန္းတူရည္တူကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံ တည္ေထာင္ရန္ သံႏၷိဌာန္ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၇ ခုနစ္ ေဖေဖာ္ဝါလ (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ပါသည္။ ပင္လုံစာခ်ဳပ္သည္ လူမ်ိဳးကိုယ္စားျပဳမဟုတ္ဘဲ နယ္ေျမကိုယ္စားျပဳစာခ်ဳပ္ျဖစ္သည့္အတြက္ လြတ္လပ္ေရးရသည့္ကာလတိုင္ေအာင္ လူမ်ိဳးစုအသီးသီးသည္ ကိုယ္ပိုင္ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲသည့္ စနစ္ မ်ား က်င့္သုံးဆဲအေျခအေနျဖစ္သည္။ ဗမာျပည္မ (Burma Proper) နယ္ေျမကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက်ဆုံးၿပီးေနာက္ အတည္ျပဳခဲ့သည့္ ၁၉၄၇ ခုနစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲရာတြင္ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠဌျဖစ္လာသည့္ ဦးႏုက ဦးခ်န္ထြန္းကို ယဥ္ေက်းမႈ၊ ပထဝီ အေနအထား၊ ေျမယာစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ား မတူညီေသာ အိႏၵိယသို႔ ေစလႊတ္ေလ့လာေစၿပီး ႏွစ္လ အတြင္း တရြတ္တိုက္ေရးဆြဲခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား ခ်မွတ္ထားသည့္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္ အေျခခံမူဝါဒအေပၚမွ လုံးဝေသြးဖယ္အားနည္း သြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ျပည္တြင္းစစ္မီးစတင္ေတာက္ေလာင္ခဲ့ပါသည္။ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား သည္ တန္းတူ ေရး စစ္ပြဲမ်ား၊ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္၊ ရဲေဘာ္ျဖဴ၊ ဗကပအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ နိုင္ငံေရးအယူအဆ/ ပါတီ ဝါဒစစ္ပြဲမ်ား၊ ကရင္နီအမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ခုခံေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲမ်ား စသည္ျဖင့္ ေတာက္ေလာင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကသည္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားတြင္ ဒုတိယစစ္မီးအရွိန္ျမင့္ခဲ့ရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားသည္ ကိုယ္ပိုင္နယ္ေျမ၊ ကိုယ္ပိုင္ေျမယာ စီမံခန႔္ခြဲမႈမ်ားႏွင့္ ရပ္တည္ခဲ့သည့္ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမမ်ားတြင္ ဦးေနဝင္း၏စစ္တပ္မ်ားက နယ္နိမိတ္ထိပါးေစာ္ကားျခင္းမ်ား၊  ရွမ္းေစာ္ဘြားနယ္ (၁၃)နယ္ကို ကူမင္တန္တ႐ုတ္ျဖဴ အေၾကာင္းျပဳၿပီး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေၾကျငာကာ နယ္ေျမလႊမ္းမိုးရယူျခင္း၊ ကခ်င္ပိုင္နယ္ေျမမ်ား ျဖစ္သည့္ ဖီေမာ္၊ ေဂၚလံ၊ ကန္ဖန္ စသည့္ ကခ်င္ နယ္ေျမမ်ားကို တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ေပးအပ္ျခင္း၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ အမ်ိဳးသားတန္းတူ ရည္တူ အခြင့္အေရးမ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ကာ ဗုဒၶဘာသာကို နိုင္ငံေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ ေၾကညာခဲ့ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

ျပည္ေထာင္စုဗမာနိုင္ငံ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ ျပည္ေထာင္စုမူႏွင့္ ပတ္သက္ေသာႏွီး ေႏွာဖလွယ္ ပြဲႀကီးကို ၁၉၆၂ ခုနစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီတြင္ စတင္က်င္းပခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၄၇ ခုနစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားတန္းတူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးသည့္ မတ္လ (၁) ရက္ေန႔တြင္ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ ဒုတိယေန႔ အၿပီးက်င္းပေနဆဲကာလမွာပင္ ဗိုလ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ စစ္တပ္မွ စစ္အာဏာသိမ္းယူခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသားတန္းတူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိသည့္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံ တည္ေထာင္ ေရးကတိကဝတ္ကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့ပါသည္။ ဗမာတိုင္းရင္းသားအမ်ားစုဟာ ဗမာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒဟု သုံးႏႈန္းလၽွင္ အမ်ားစုက မႀကိဳက္ၾကေသာ္လည္း သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလၽွာက္ တြင္မူ ဦးႏုေခတ္၊ ဦးေနဝင္းေခတ္မွ ယေန႔အထိ ဗမာျပည္မ Burma Proper နယ္ေျမမွ က်န္တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမမ်ားသို႔ ဝင္ေရာက္က်ဴးေက်ာ္ျခင္း၊ နယ္ေျမသိမ္းပိုက္ျခင္း၊ အျခားနိုင္ငံ သို႔ေရာင္းစားျခင္းမ်ားအျပင္ ဥပေဒေရးဆြဲ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အမိန႔္ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ ၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ေျမယာဥပေဒ၊ ေျမယာအမိန႔္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ကာ တိုင္းရင္းသား တို႔၏ ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈႏွင့္ ရိုးရာဓေလ့သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးကာ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ သေဘာဆႏၵမပါဘဲ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒဆန္ေသာ ေျမယာဥပေဒမ်ား တရစပ္ ေပၚေပါက္ေနသည္မွာ ယေန႔အထိျဖစ္ပါသည္။

၁၉၆၃- ခုနစ္တြင္ လယ္ရွင္မ်ားကို ေျမေလ်ာ္ေၾကးေပးၿပီး နိုင္ငံပိုင္အျဖစ္ သိမ္းပိုက္ဖို႔ လယ္ယာေၿမ ေဝျခမ္းေရးဥပေဒကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းမွာ နိုင္ငံေတာ္အား ဧကအလိုက္ သီးစားခ ေပးအပ္ရမွာျဖစ္သည္။ ထိုဥပေဒ ထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ကရင္၊မြန္၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ နယ္ေျမအခ်ိဳ႕သာမက ဗမာျပည္မႏွင့္ထိစပ္ေနေသာ တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမမ်ားပါ ကိုယ့္ေျမကို ကိုယ္မပိုင္ရေတာ့သည့္ အေျခအေနသို႔ေရာက္ရွိသြားၿပီး တိုင္းရင္းသားတို႔၏ ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈႏွင့္ ေျမယာယဥ္ေက်းမႈ၊ ေျမယာသမိုင္းေၾကာင္းမ်ား ဖ်က္ဆီးထိုးႏွက္ျခင္း ခံရျပန္ပါသည္။ ၁၉၆၅ ခုနစ္တြင္ လယ္လုပ္သူမ်ား သီးစားခေပးရန္မလိုဟု ေျပာင္းလဲထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေပမယ့္ ေျမအရင္းရွင္စနစ္ကို ျပန္လည္ေရာက္ရွိမည္စိုးသျဖင့္ ၎ေျမအား ေရာင္း၊ ေပါင္၍မရသလို တစ္ဆင့္သီးစားခ်၍ မရေပ။ ၁၉၇၈ ခုနစ္ ျပည္သူ႔ေကာ္မတီ ေခတ္တြင္ ေျမလြတ္ေျမရိုင္းေဖာ္ထုတ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ဥပေဒကို ျပဌာန္းခဲ့ပါသည္။ သို႔ေပမယ့္လည္း ဗမာျပည္ရွိ နယ္ေျမအနည္းငယ္တြင္သာ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္ခဲ့ပါသည္။ မဆလလက္ထက္တြင္ တာဝန္ေက်စပါးဟုဆိုကာ စစ္တပ္မ်ား၊ ရဲမ်ားကို အခ်ိဳးက်စပါးမေပးနိုင္လၽွင္ ေထာင္ခ်ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ေျမသိမ္းျခင္းမ်ား တရစပ္ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ေနပူလွန္းျခင္း၊ ဖားခုန္ခိုင္းျခင္း၊ ထိုင္ထလုပ္ခိုင္းျခင္း၊ ဒိုက္ထိုးခိုင္းျခင္း၊ ႀကိမ္ဒဏ္ေပးျခင္း စသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည္။ (၈၈၈၈) ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပုံႀကီး ေပၚေပါက္လာၿပီး မဆလပါတီအား ျဖဳတ္ခ်နိုင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၈၈ ခုနစ္တြင္ နိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားေရးအဖြဲ႕တက္လာၿပီး ဆိုရွယ္လစ္ စနစ္မွ ေဈးကြက္စီးပြားေရးစနစ္အား ေျပာင္းလဲက်င့္သုံးခဲ့ျပန္သည္။ ေကာင္စီမ်ားပ်က္သြားၿပီး ေျမယာလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ဌာနဆိုင္ရာမ်ားသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည္။ ၁၉၉၁ ခုနစ္တြင္ ေျမလြတ္/ လပ္စီမံခန႔္ခြဲေရး ဗဟိုအဖြဲ႕ခြဲ၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအား ဖိတ္ေခၚလုပ္ကိုင္ေစခဲ့ၿပီး နဝတအစိုးရလက္ထက္ နိုင္ငံ့စီးပြားေရး အလြန္အမင္း ခၽြတ္ျခဳံက်ေနခ်ိန္တြင္ ေျမကိုေရာင္းကုန္တစ္ခုလို အရင္းအႏွီးျပဳကာ ျပည္တြင္းျပည္ပလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံေစနိုင္ရန္ ဆြဲေဆာင္ျပဌာန္းခဲ့သည့္ အမိန႔္ညႊန္ၾကား ခ်က္ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားအတြက္ အလြယ္တကူ ေျမသိမ္းနိုင္ရန္ႏွင့္ နဝတ အစိုးရႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္သူမ်ားက ေျမကို မတရားသိမ္းယူနိုင္ဖို႔  လမ္းဖြင့္ေပးသည့္ အမိန္႔ ညႊန္ၾကားခ်က္လည္းျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၀၇ ခုနစ္ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ၂၀၀၈ ခုနစ္တြင္ နအဖအစိုးရက ၂၀၀၈ ခုနစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲ ျပဌာန္းခဲ့ပါသည္။ နအဖအစိုးရ၏ ၂၀၀၈ ခုနစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္အတူ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံပါဝင္သည့္ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ (မူၾကမ္း) ေရးဆြဲေရးႏွင့္ ညႇိႏွိုင္းမႈေကာ္မတီ (FCDDC) က ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာနိုင္ငံ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ (The Constitution of the Federal Republic of the Union of Burma) ဒုတိယမူၾကမ္း (Second Draft) ထြက္ရွိခဲ့ပါသည္။  ပထမမူၾကမ္းကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံစုစည္းၿပီး ၁၉၉၃ မွ ၁၉၉၆ အထိ မာနယ္ပေလာမွ ထြက္ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

၂၀၁၀ ခုနစ္တြင္ ဦးသိန္းစိန္ စစ္တစ္ပိုင္းအစိုးရတက္လာၿပီး ၂၀၁၂-ခုနစ္တြင္ မဆလ၊နဝတ၊ နအဖ ေခတ္အဆက္ဆက္တည္ရွိခဲ့သည့္ ၁၉၆၃ ခုနစ္ ေတာင္သူလယ္သမား အခြင့္အေရး ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒ၊ ၁၉၆၃ ခုနစ္ သီးစားခ်ထားေရးဥပေဒ၊ ၁၉၅၃ ခုနစ္ လယ္ယာေျမနိုင္ငံပိုင္ ျပဳလုပ္ေရးအက္ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္သည့္ နည္းဥပေဒမ်ားကို ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ၿပီး (၂၀၁၂) လယ္ယာေၿမ ဥပေဒ၊ (၂၀၁၂) ေျမလြတ္ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ားစီမံခန႔္ခြဲေရး နည္းဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္သည့္ နည္းဥပေဒမ်ား ဆက္တိုက္ထြက္ရွိလာခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၃ ခုနစ္တြင္ ေတာင္သူလယ္သမား အခြင့္အေရးကာကြယ္ေရးႏွင့္ အက်ိဳးစီးပြားျမႇင့္တင္ေရးဥပေဒကို ေရးဆြဲခဲ့ပါသည္။ (၂၀၁၂) လယ္ယာေျမဥပေဒမွာ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမ၊ လယ္ေျမ၊ ယာေျမ၊ ကိုင္းကၽြန္းေျမ၊ ႏွစ္ရွည္ပင္၊ စိုက္ပ်ိဳးေသာေျမ၊ ဓနိေျမ၊ ေတာင္ယာေျမမ်ား ပါဝင္သည္။ ေျမႏုကၽြန္းေျမ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ စိုက္သည့္ ေျမမ်ားလည္း အက်ဳံးဝင္သည္။ သို႔ေပမယ့္ ျပႆနာသည္ ေရႊ႕ေျပာင္းတာယာ မပါဝင္ေပ။ ထိုသို႔ မပါဝင္ျခင္းသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို ထည့္သြင္းမစဥ္းစားျခင္းလား၊မသိက်ဳးကၽြံျပဳျခင္းလား၊  တရားဝင္ခြင့္ျပဳလိုက္လၽွင္ အစိုးရက ေနာက္လုပ္မည့္စီမံကိန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ဖို႔ရာ အခက္အခဲျဖစ္ မည္ စိုးသျဖင့္ တမင္ခ်န္ထားခဲ့ျခင္းလား ဆိုသည္မွာ ေမးစရာရွိေနၿပီး ေသခ်ာသည့္အခ်က္မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို ဦးႏုေခတ္မွ ဦးသန္းေရႊေခတ္အထိ ဖိႏွပ္ခဲ့ျခင္းမ်ားကိုလက္ဆင့္ကမ္း သယ္ေဆာင္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

(၂၀၁၂) လယ္ယာေျမဥပေဒမွာ (၂၀၁၂) လယ္ယာေျမနည္းဥပေဒအရ ေလၽွာက္ယူရသည့္ ပုံစံ(၇)သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာရပ္တည္လာခဲ့သည့္ ေျမယာပိုင္ဆိုင္ခြင့္မဟုတ္ဘဲ လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္သာျဖစ္ၿပီး ပုံစံ(၇) ေလၽွာက္ယူရရွိသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈဘဝမွ ေျမယာအငွားဘဝ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေရာက္သြားၿပီး ျပည္မအစိုးရကို ေျမခြန္၊ သီးႏွံခြန္မ်ားေပးေဆာင္ရသည့္ အေျခအေနေရာက္ရွိသြားၿပီး လက္ရွိမွလက္မဲ့၊ သခင္မွကၽြန္ဘဝကို ေျပာင္းလဲေရာက္ရွိသြားပါသည္။ (၂၀၁၂) ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန႔္ခြဲေရး ဥပေဒႏွင့္ နည္းဥပေဒမ်ားသည္ နဝတ၏ အာဏာရွင္အေမြဆိုးကို တရားဝင္မႈျပဳသည့္ ဥပေဒျဖစ္ပါသည္။ ယင္း (၂၀၁၂) ဥပေဒမ်ားေၾကာင့္ ယခင္က ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ အသိမ္းမခံရသည့္ေျမမ်ားကို NCA လက္မွတ္ထိုးအၿပီးတြင္ အသိမ္းခံရသည္မ်ား ရွိလာပါသည္။ တကယ္တမ္းတြင္ မဆလအစိုးရ၊ နဝတအစိုးရ၊ နအဖအစိုးရလက္ထက္မ်ားတြင္ မတရားေျမယာသိမ္းယူမႈမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ကာကြယ္ရန္ အဓမၼသိမ္းဆည္းထားသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ေျမယာမ်ားကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ ေဘာင္ဝင္ေစဖို႔ ယခင္နဝတအစိုးရလက္ထက္က ေျမလြတ္ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ားစီမံခန႔္ခြဲမႈလုပ္ထုံးလုပ္နည္းကို အေျခခံကာ (၂၀၁၂) ေျမလြတ္ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား ဥပေဒကို ေရးဆြဲျပဌာန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေရးဆြဲရာတြင္လည္း (လယ္/ဆည္) ဝန္ႀကီးဌာန ဝန္ႀကီး အမိန႔္ျဖင့္ အခ်ိန္တိုအတြင္းဖိအားေပး ေရးဆြဲေစခဲ့သည့္ ဥပေဒျဖစ္ပါသည္။ (၂၀၁၂) ေျမလြတ္ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ားစီမံခန႔္ခြဲမႈဥပေဒမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားက ျပည္သူမ်ား၏ ေျမယာမ်ားကို ေျမလြတ္ေျမရိုင္းအေၾကာင္းျပဳကာ အလြယ္တကူ ထပ္မံသိမ္းယူနိုင္ဖို႔ ဖန္တီးေပး လိုက္သည့္ ဥပေဒျဖစ္ၿပီး ယခင္ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ မသိမ္းယူခဲ့ရေသးသည့္ ျပည္နယ္ အေတာ္ မ်ားမ်ားရွိ တိုင္ရင္းသားနယ္ေျမမ်ားကိုပါ သိမ္းယူရန္ ေျခလွမ္းစလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ဥပေဒအရ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ထည့္သြင္းမစဥ္းစားဘူး ဆိုသည္မွာ ထင္ထင္ရွားရွား ေပၚလြင္ေနသည့္ ယင္းဥပေဒမ်ားကို ဒီမိုကေရစီအစိုးရလက္ထက္တြင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက ဖ်က္သိမ္းေရးလႈပ္ရွားခဲ့ၾကေသာ္လည္း မဖ်က္သိမ္းသည့္အျပင္ ယခင္အာဏာရွင္ေက်ာရိုးအတိုင္း ျပန္ယူၿပီး ေျမလြတ္ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းစီမံခန႔္ခြဲေရးဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း (၂၀၁၇ ခုနစ္)၊ ၂၀၁၂ လယ္ယာေျမဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္းအျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးစံႏႈန္းအခ်ိဳ႕ ပါဝင္သည့္ ေျမသိမ္းလၽွင္ ျပည္သူလူထုကို အေၾကာင္းၾကားစာ (၂) ႀကိမ္ပို႔ကာ ေတာင္သူႏွင့္ ညႇိႏွိုင္း ရသည့္ ၁၈၉၄ ခုနစ္ ေျမသိမ္းဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းရန္ရည္ရြယ္သည့္  ေျမသိမ္းဥပေဒၾကမ္း (၂၀၁၇) မ်ားကို လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကျပန္ပါသည္။

ဦးႏုလက္ထက္မွ နိုဘယ္လ္ဆုရွင္ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္ လက္ထက္အထိ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေျမယာအဓမၼသိမ္းယူမႈမ်ားကို ၾကည့္လၽွင္ ၂၀၁၈ ခုနစ္တိုင္ေအာင္ အစိုးရအဆက္ဆက္၊ အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္က ၁၈၉၄ ခုနစ္ ေျမသိမ္းဥပေဒကို မ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္ခဲ့သည္မွာ အထင္အရွားျဖစ္သည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္တန္းတူညီမၽွေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ရွိသည့္အတြက္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးဆိုသည့္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္ကို ဖိႏွိပ္ဆန႔္က်င္ေနျခင္း သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား အႀကီးအက်ယ္ခ်ိဳးေဖာက္ ေနမႈႀကီးလည္း ျဖစ္သည္။

ထိုကဲ့သို႔ က်ဴးလြန္မႈမ်ားအေပၚတြင္ ဗမာျပည္၏နိုင္ငံေရးကို မသိနားမလည္သည့္ နိုင္ငံျခား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ျပည္မပေရာဂ်က္စား (Project Money) ေျမယာအဖြဲ႕တခ်ိဳ႕ႏွင့္ပူးေပါင္းၿပီး ေငြႏွင့္ နည္းပညာမ်ားေထာက္ပံ့ကာ တန္းတူညီမၽွေရးႏွင့္ ပင္လုံကတိကဝတ္မ်ားကို ေဖာက္ျပန္က်ဴးလြန္ရာတြင္ အားတက္သေရာပါဝင္ေနျခင္းကို လုံးဝေမ့လို႔မရသည့္ သမိုင္းအမွန္ တစ္ခုအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ထားရမွာ ျဖစ္ပါသည္။ ဦးသိန္းစိန္ (စစ္တပ္အစိုးရ) လက္ထက္တြင္ စတင္ေရးဆြဲခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသားေျမအသုံးခ်မႈမူဝါဒျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လက္ထက္အထိ နိုင္ငံျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူေပါင္းကာ ေျမလြတ္ေျမလပ္ေျမရိုင္းဥပေဒ၊ လယ္ယာေျမဥပေဒ၊ ေျမသိမ္းဥပေဒမ်ား အတည္ျပဳခဲ့သည့္ ယေန႔ေခတ္ကာလအထိ ပါဝင္က်ဴးလြန္ေနျခင္းကိုလည္း သမိုင္းမွာ အထင္အရွား ေတြ႕ျမင္နိုင္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားေျမအသုံးခ်မႈမူဝါဒကို ၂၀၁၂ ခုနစ္မွစတင္ၿပီး တိတ္တဆိတ္ေရးဆြဲ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ နိုင္ငံျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၁၄ ခုနစ္တြင္ တန္းတူညီမၽွေရးႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈေပၚေပါက္ေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တန္းတူညီမၽွေရးလိုလားသည့္ ျပည္မမွ ဗမာအင္အားစုမ်ား တပ္ေပါင္းစု အသြင္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ဒို႔ေျမကြန္ရက္ (LIOH) က ဝင္ေရာက္ ကန႔္ကြက္ျခင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ဆႏၵျပျခင္း၊ အစုအဖြဲ႕လိုက္ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ပြဲခ်ိန္အတြင္း အစုအဖြဲ႕လိုက္ထြက္ခြာျခင္း၊ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းအားလုံးနီးပါးရွိ တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစုံထံမွ ေျမယာအခ်က္အလက္မ်ားကို ဝင္ေရာက္ထည့္သြင္းျခင္း စသည္မ်ားကို တရစပ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္မွာ  ၂၀၁၄ ခုနစ္မွ ၂၀၁၅ ခုနစ္ အကုန္အထိ ႏွစ္ႏွစ္နီးပါး ၾကာျမင့္ခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၆ ခုနစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ေတာ့  အမ်ိဳးသားေၿမ အသုံးခ်မႈမူဝါဒ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၆ ခုနစ္ ေျမယာမူဝါဒထဲတြင္ ေျမယာတန္းတူညီေရး (Equality)၊ ေျမယာကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ (Self Determination)၊ ေျမယာႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ျခင္း (Ethnic Minority Rights)၊ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ က်ား/မ ဆိုင္ရာတန္းတူညီမၽွမႈ (Democracy, Human Rights and Gender Equality) စသည့္အခ်က္အလက္မ်ားကို ထည့္သြင္းနိုင္ခဲ့ပါသည္။ ဖက္ဒရယ္ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ထိုအခ်က္မ်ားကို အမ်ိဳးသားေျမအသုံးခ်မႈမူဝါဒ အပိုင္း (၈) တိုင္းရင္းသားအခန္းက႑တြင္ ေလ့လာနိုင္ပါသည္။ ၁၉၄၇ ခုနစ္ အေျခခံဥပေဒကဲ့သို႔ပင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ နိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္မ်ားသည္ ေနာက္ဆုံးတြင္ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ား စိတ္ႀကိဳက္ခ်ယ္လွယ္ျခင္း ကို ခံရသကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္သည္။ ဖက္ဒရယ္ ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈႏွင့္ ဆန႔္က်င္ေသာအခ်က္အလက္ မ်ားကိုလည္း ယင္းမူဝါဒထဲတြင္ အစုလိုက္ခပ္စိတ္စိတ္ေတြ႕ရပါသည္။

၂၀၁၆ ခုနစ္ နိုင္ဝင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ဦးေရႊမန္းဦးေဆာင္သည့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၊ ဥပေဒေရးရာႏွင့္ အထူးကိစၥရပ္မ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္သုံးသပ္ေရး ေကာ္မရွင္၏  အမ်ိဳးသားေျမပုံဥပေဒျပဌာန္းေရးအတြက္ အမ်ိဳးသားေၿမ အသုံးခ်မႈမူဝါဒ (National Land Use Policy) ကို ျပန္လည္သုံးသပ္ေရးဆြဲနိုင္ေရး အၾကဳံျပဳတင္ျပခ်က္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ထြက္ရွိလာခဲ့ ၿပီး ထည့္သြင္းရန္ မသင့္ေလ်ာ္ေသာ မသက္ဆိုင္သည့္အခ်က္မ်ားဟု ေခါင္းစဥ္ထြက္ရွိလာသည္။  အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ေဖာ္ျပရလၽွင္ အပိုင္း (၈)တြင္ ေျမအသုံးခ်မႈမူဝါဒတြင္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ၏ ေျမအသုံးခ်မႈအခြင့္အေရးတြင္ ရိုးရာဓေလ့အရ အလွည့္က်အနားေပးေသာေတာင္ယာလုပ္ကိုင္မႈ ကို တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳ မွတ္ပုံတင္နိုင္ေရးအတြက္ မူဝါဒတြင္ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရန္ မသင့္ေပ။ အေျခခံမူမ်ားအပိုဒ္-၈ (က) ပါ ေျမႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ ဥပေဒမ်ားအပါအဝင္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး ခြဲျခားမႈမရွိဘဲ တန္းတူအခြင့္အေရးေပးထားသျဖင့္ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရန္ မသင့္ေပ။ ထို႔အျပင္ နိုင္ငံေတာ္သည္ နိုင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ ေျမအားလုံး၏ ပင္ရင္းပိုင္ရွင္ျဖစ္ရာ နိုင္ငံေတာ္ႏွင့္နိုင္ငံသားမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လိုအပ္လၽွင္ နိုင္ငံေတာ္ေျမကို သိမ္းဆည္းၿပီး စီမံခန႔္ခြဲရန္ဆိုသည့္အခ်က္ကို ထပ္မံျဖည့္စြက္ရန္ အႀကံျပဳ ခဲ့ပါသည္။

တစ္ဖက္တြင္လည္း NCA လက္မွတ္ေရးထိုးကာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသို႔ ခ်ီတက္မည္။ ၂၁-ပင္လုံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံက်င္းၿပီး ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ခ်ီတက္ရန္ ေႂကြးေၾကာ္ေနခဲ့ ေသာ္လည္း အမ်ိဳးသားတန္းတူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံ တည္ေထာင္ရန္ သံႏၷိဌာန္ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ဆန႔္က်င္ကာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ကိုသာမကဘဲ ေတာင္သူအေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားၾကသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ား ကို ေထာင္ထဲထည့္ရန္အတြက္ ေရးဆြဲထားသလိုျဖစ္ေနပါသည္။ ကုမၸဏီမ်ား၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား သိမ္းထား သည့္ေျမမ်ားကို တရားဝင္ျဖစ္ေစသည့္ ေတာင္သူမ်ားလက္ရွိ လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ ေျမယာ မ်ား တရားဝင္လက္လႊတ္ဆုံးရႈံးေစေရးအတြက္ ေရးဆြဲသည့္ ေျမလြတ္ေျမလပ္ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန႔္ခြဲေရး ဥပေဒကို အတည္ျပဳျခင္း၊ ေျမသိမ္းရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈျပဳလုပ္မည့္သူမ်ားဖက္က တစ္ဖက္ သတ္ရပ္တည္ ေနသည့္  ေျမသိမ္းဥပေဒကို ေခါင္းစဥ္ေျပာင္းကာ ေျမသိမ္းဆည္းျခင္း ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ျခင္း ဆိုင္ရာဥပေဒ (၂၀၁၉) စသည့္ ဥပေဒမ်ားကို လႊတ္ေတာ္အတြင္းတြင္ တရြတ္တိုက္ဆြဲ၊ တရစပ္ထုတ္ျပန္ေနျခင္းမ်ားသည္ “ငါတို႔ရဲ့ ဘဝ၊ ငါတို႔ရဲ့ သမိုင္း၊ ငါတို႔ရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ” ဆိုသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ ရပ္တည္ မႈမ်ားႏွင့္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီးဆန႔္က်င္ေနဆဲမွာ ဦးႏုေခတ္ကာလမွသည္ ယေန႔ေခတ္ကာလအထိ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ရသည့္အေၾကာင္းအရင္းမ်ားမွာ ေျမယာအခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္စိုးမႈ ျပႆနာသည္ အေရးႀကီးသည့္ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ ေခတ္ အဆက္ဆက္ ဗမာျပည္အစိုးရမ်ား ေျပာေနသည့္ ဖက္ဒရယ္သည္ တကယ္လား၊ အိပ္မက္လားဟု ေမးစရာတစ္ပုံ တစ္ေခါင္းၾကားမွာပင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာနိုင္ငံဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ (The Constitution of the Federal Republic of the Union of Burma) ဒုတိယမူၾကမ္း (Second Draft) ထြက္ရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္သည့္အျပင္ (FCDDC) ၏ မူႏွင့္သိပ္မကြာလွသည့္ တန္းတူညီမၽွေရး ယုံၾကည္ၾကသည့္ ဗမာနိုင္ငံေရးပါတီအင္အားစုမ်ားအခ်ိဳးႏွင့္ တိုင္းရင္းသား နိုင္ငံေရးပါတီ အင္အားစု မ်ားေပါင္းစည္းထားသည့္ (UNA+) မွလည္း ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒမူၾကမ္း စတင္ထြက္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္နယ္တစ္ခုခ်င္းစီအလိုက္ ေျမယာမူဝါဒမ်ား ထြက္ရွိေနၿပီ ျဖစ္သလို ဆက္လက္ထြက္ရွိေအာင္ႀကိဳးစား႐ုန္းကန္ေနသည့္ ကာလည္းျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၀၀ ခုနစ္တြင္ ျပည္နယ္မ်ား၏ ဖြဲ႕စည္းပုံမ်ားကို ကိုယ့္ျပည္နယ္အလိုက္ေရးဆြဲခဲ့ၾကရာ ျပည္နယ္ (၅) ခုမွ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႕စည္းပုံေရးဆြဲၾကၿပီး ခ်င္းျပည္နယ္မွ ကြန္ဖက္ဒေရးရွင္းကို ဦးတည္ခဲ့ၿပီး ယခုအခါ “ဝ” ေဒသႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကပါ ကြန္ဖက္ဒေရးရွင္းေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ ဗမာျပည္မႏွင့္ ေဆြးေႏြးေနသည့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္သည္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း (၇၀) ေက်ာ္ကာလအတြင္း အေျပာႏွင့္လက္ေတြ႕ ကြာျခားေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္ပါသည္။ NCA လက္မွတ္ ေရးထိုး႐ုံ သာမက ၂၁-ပင္လုံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ က်င္းပေနဆဲ ယေန႔ကာလမွာပင္လၽွင္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ ျဖင့္ ခ်ီတက္ရန္ေႂကြးေၾကာ္ေနခဲ့ေသာ္လည္း အမ်ိဳးသားတန္းတူရည္တူ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းထားခြင့္ရွိ သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုနိုင္ငံတည္ေထာင္ဖို႔ သံႏၷိဌာန္ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ပင္လုံစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ ဆန႔္က်င္ေနသည့္ ေျမယာမူဝါဒမ်ား၊ ေျမယာဥပေဒမ်ား တရစပ္ထြက္ရွိ ေနျခင္းဟာျဖင့္ အာဏာရွင္ ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈမွ ဖက္ဒရယ္ေျမယာစီမံခန႔္ခြဲမႈဆီသို႔ အမွန္တကယ္ ခ်ီတက္ရာတြင္ ႀကီးမားၿပီးအေရးပါသည့္ နိုင္ငံေရးျပႆနာ ျဖစ္ေနပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။